Τρεις ετήσιοι κύκλοι Μαθηµάτων και ασκήσεων µε τα οποία εµπεδώνεται η γνώση των µορφών και των ρυθµών που διέπουν τα έργα της αρχιτεκτονικής και διερευνάται και αναλύεται η διαχρονική εξέλιξη τους µέσα τόσο στο κοινωνικό πλαίσιο όσο και στο πλαίσιο της τέχνης και του ωραίου µε στόχο όχι για να εκτεθεί ένα σύστηµα αισθητικής, αλλά να για να αναπτυχθεί η θεωρία της αρχιτεκτονικής και να καταδειχθεί ο ρόλος της όχι µόνον ως επιστήµης, αλλά και ως τέχνης. Επιστηµονική ανάλυση της τέχνης αυτής: κατά το περιεχόµενο, κατά τη µορφή, αλλά και από ιστορική σκοπιά. Συγκριτική θεώρηση των νόµων της τέχνης και της αρχιτεκτονικής: ο ρυθµός· η αρµονία· το µέτρο· η διαλεκτική της σύνθεσης· η µορφή. Συσχέτιση ωραίου και αρχιτεκτονικής: σχέσεις φύσης και τέχνης· η αισθητική κρίση· το καλλιτέχνηµα· οπτικές απάτες και διορθώσεις· το ωραίο και η έκφρασή του. Θεώρηση της σύγχρονης διεθνούς και ελληνικής αρχιτεκτονικής σε σχέση µε τα ανωτέρω, καθώς και τη µορφολογία που επιβάλλουν τα νέα υλικά που επικράτησαν από τις αρχές του 20ου αιώνα.
Η θεωρητική ανάπτυξη των θεµάτων συµπληρώνεται, παραλλήλως, µε την αναγνώριση και κατανόηση της αισθητικής και της λειτουργικής σηµασίας και αξίας των µορφών και των ρυθµών - ως µέσων διάσπασης του συµπαγούς της µάζας - µέσω της συστηµατικής αποτύπωσης και της ανάλογης τεκµηρίωσης σηµαντικών κτιρίωνµνηµείων χαρακτηριστικών εποχών: της αρχαιότητας, της ναοδοµίας των βυζαντινών χρόνων, της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, των νεοκλασικών χρόνων, καθώς και των σύγχρονων κτισµάτων. Επιπρόσθετος στόχος είναι να κατανοηθεί η σηµασία της αποτύπωσης ως στοιχείου γνώσης, καθώς και η χρησιµότητά της, ως εργασίας πεδίου, κατά το στάδιο της µελέτης των παντός είδους µνηµείων. Επεξεργασία φοιτητικών θεµάτων µε έµφαση στη µορφολόγηση του κτίσµατος και την αιτιολόγηση των επιλεγµένων µορφών και σχηµάτων σε σχέση µε τα συστήµατα δοµής και τα βασικά υλικά που τα συγκροτούν.
Όλα τα Μαθήµατα αυτής της διδακτικής ενότητας σχετίζονται άµεσα µε τα Μαθήµατα των Αρχιτεκτονικών Συνθέσεων και της Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής· έχουν όµως αντιδιαµετρικούς στόχους. Στα δεύτερα, µοναδικός στόχος αποτελεί πάντα η πραγµάτωση µίας ολοκληρωµένης σύνθεσης και µελέτης ενός κτίσµατος µε βάση, καθορισµένα από την αρχή, συγκεκριµένα δεδοµένα και παραµέτρους. Αντιθέτως, µέσω της Μορφολογίας - Ρυθµολογίας είναι πάντοτε δεδοµένο το κτίριο και επιδιώκεται να ανιχνευθούν και να τεκµηριωθούν οι πρωτογένεις τους παράµετροι και δεδοµένα, ώστε να αναλυθεί και να ερµηνευθούν ο χαρακτήρας και το πνεύµα της εποχής του και οι αντιλήψεις και αρχές που επικράτησαν κατά τη διαδικασία σύνθεσής τους. Διερευνάται έτσι αυτή η διαδικασία, µε τη βοήθεια των γνώσεων από την Ιστορία Αρχιτεκτονικής και των ικανοτήτων που αποκτώνται, µέσω της Παραστατικής Γεωµετρίας και των Αποτυπώσεων, αναφορικώς µε τις µεθόδους γραφικών απεικονίσεων, και επιχειρείται να γίνει ο φοιτητής κοινωνός της εµπειρίας των αρχιτεκτόνων του παρελθόντος. Να γίνουν δηλαδή κατανοητές οι βασικές αρχές σύνθεσης, οι αισθητικές αντιλήψεις και η νοµοτέλεια των συστηµάτων δοµής που εφαρµόστηκαν διαχρονικώς µε τόση µεγάλη επιτυχία και να καταστεί αντιληπτό και συνείδηση ότι η σχέση µε το παρελθόν-παράδοση αποτελεί και προϋπόθεση για τη συνέχεια της αρχιτεκτονικής τώρα, αλλά και στο µέλλον.
Η εκπαιδευτική διαδικασία της όλης διδακτικής ενότητας της Μορφολογίας και της Ρυθµολογίας επικεντρώνεται, µέσω της κριτικής παρατήρησης και ανάλυσης της διαδικασίας δηµιουργίας-σύνθεσης και της κατασκευαστικής τους νοµοτέλειας, υπό το πρίσµα, πάντοτε, των γνώσεων που προσφέρουν οι πηγές της Ιστορίας Αρχιτεκτονικής και της Ιστορίας της Τέχνης, στην επίτευξη δύο βασικών στόχων:
α. στην εξοικείωση και εµβάθυνση των φοιτητών στην αρχιτεκτονική σύνθεση υφιστάµένων, ανεξάρτητων και µεµονωµένων, ιστορικών κτιρίων, µέσω των Μαθηµάτων Μορφολογία - Ρυθµολογία Ι-ΙΙ, καθώς και
β. στην εξοικείωση και εµβάθυνση των φοιτητών στην οργάνωση, τη σύνθεση και τον πολεοδοµικό σχεδιασµό ιστορικών συνόλων κτιρίων, πολεοδοµικών συγκροτηµάτων, αστικών ιστών-δρόµων και κοινόχρηστων δηµόσιων χώρων, και παραδοσιακούς οικισµούς, µέσω των Μαθηµάτων Μορφολογία - Ρυθµολογία ΙΙΙ-ΙV.
Τα Μαθήµατα των δύο πρώτων ετήσιων κύκλων, Γ52-Γ55. Μορφολογία - Ρυθµολογία: Αποτυπώσεις και Τεκµηρίωση Κτιρίων Ι έως ΙV, θεωρείται ότι αποτελούν την αναλυτική φάση προσέγγισης του φοιτητή στις αρχιτεκτονικές αξίες και στο διάλογο µεταξύ του παρελθόντος και του παρόντος. Αποσκοπούν στην κριτική έρευνα του πνεύµατος της αρχιτεκτονικής εξέλιξης για να περιγραφεί µόνον το "πώς" εκφράζεται η αρχιτεκτονική, µέσω του κτιριολογικώς αναγκαίου περιεχοµένου των έργων της και των κοινωνικών και ιστορικών συνθηκών του χρόνου που πραγµατώθηκαν. Γίνεται επίσης διεύρυνση των γνώσεων της διαχρονικής πολιτιστικής παράδοσης, µέσω της µελέτης και της συγκριτικής ανάλυσης των έργων του παρελθόντος µε αυτών της σύγχρονης αρχιτεκτονικής.
Τα Μαθήµατα του τρίτου ετήσιου κύκλου, Γ56-Γ57. Μορφολογία - Ρυθµολογία: Θεωρία των Αρχιτεκτονικών Μορφών και Ρυθµών Ι και ΙΙ, αποτελούν τη συνθετική φάση αυτού του κύκλου Μαθηµάτων και σκοπό έχουν να εµπεδώσουν τη θεωρία της αρχιτεκτονικής, κατά τη µορφή· δηλαδή ως επιστηµονικής ανάλυσης της τέχνης αυτής σε σχέση µε τις αντιλήψεις, µέσω των οποίων διαµορφώνεται άρτια µία σύνθεση, αναλόγως µε το σκοπό, τα τεχνικά µέσα, το ρυθµό κάθε εποχής και κυρίως το αισθητικό περιεχόµενο κάθε έργου της από το οποίο και εξαρτάται κυρίως το "τι" εκφράζει η αρχιτεκτονική. Εφαρµόζονται έτσι, από τους φοιτητές, οι γνώσεις και οι εµπειρίες των προηγούµενων Εξαµήνων για τον καθορισµό των συνθετικών αρχών και των παραµέτρων διαµόρφωσης και ένταξης κτισµάτων στο σηµερινό δοµηµένο περιβάλλον. Τους επισηµαίνεται όµως, παραλλήλως, ότι στόχος δεν πρέπει να είναι η αντιγραφή νεκρών και άγονων κανόνων µορφολογίας και ρυθµολογίας, αλλά η σύνθεση προσαρµογή τους στις σύγχρονες αντιλήψεις και αρχιτεκτονικές αξίες.
Σύµφωνα µε όλα τα ως άνω, το σύνολο του περιεχοµένου των Μαθηµάτων Γ52-Γ57. Μορφολογία-Ρυθµολογία άπτεται των περιεχοµένων των Μαθηµάτων Γ72-Γ79. Αρχιτεκτονική Σύνθεση-Γενική Κτιριολογία Ι έως VΙΙΙ και Γ80-Γ85. Αρχιτεκτονική Σύνθεση-Ειδική Κτιριολογία Ι έως IV, καθώς και των Γ48-Γ51. Ιστορία Αρχιτεκτονικής Ι έως ΙV. Για τους λόγους αυτούς είναι απαραίτητη η συνεργασία των εν λόγω διδακτικών ενοτήτων, ώστε να διευκολύνεται η ανάλυση, η διερεύνηση και η εµβάθυνση σε ζητήµατα συναφή µε τις επιλογές και τους προβληµατισµούς που προκύπτουν κατά την εκπόνηση των εκάστοτε φοιτητικών θεµάτων, προκειµένου αυτά να εκφράζουν ένα ολοκληρωµένο αρχιτεκτονικό αποτέλεσµα.
